Działalność spółki wodnej 69 regulują przepisy ustawy z 24.10.1974 r. – Prawo wodne (Dz.U. Nr 38, poz. 230 ze zm.). Spółka wodna jak też jej związki posiadają osobowość prawną. Utworzenie spółki wodnej następuje na mocy porozumienia zainteresowanych osób fizycznych i zakładów albo na podstawie decyzji starosty, z dniem wpisania jej do księgi wodnej.

Spółka wodna działa na podstawie statutu, który określa jej nazwę, cel, teren działania, organy, podstawowe prawa i obowiązki członków i organów. Spółki wodne mogą być tworzone dla wykonania, utrzymania i eksploatacji urządzeń:

– 1) melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki na zmeliorowanych terenach,

– 2) zaopatrzenia w wodę,

– 3) służących do odprowadzania ścieków oraz ochrony wód przed zanieczyszczeniem i wykorzystania substancji zawartych w ściekach,

– 4) służących do wykorzystania wody do celów przeciwpożarowych, a także zabudowy kanałów oraz utrzymania rzek, potoków i innych cieków wodnych.

Wszelkie środki otrzymywane przez spółki wodne, w tym również składki wpłacane przez członków, stanowią dla spółki przychód. Przeznaczenie osiąganych dochodów na cele statutowe korzysta do końca 2004 r. ze zwolnienia przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 8 PDOPrU. Zwolnienie dotyczy również związków spółek wodnych. Pismem z 3.10.1995 r. (PO 3-IP-722-633/95, Zbiór prawa podatkowego. Komentarze. Orzecznictwo. Wyjaśnienia, C.H. Beck, Warszawa 2000), MinFin wyjaśnił kwestię, czy wydatki poniesione na diety i koszty podróży wypłacane członkom Komisji Rewizyjnych i Delegatom na Walne Zebranie Związku i Spółek Wodnych podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego od osób prawnych:

„ Organami Związku jak i Spółek Wodnych – zgodnie ze statutami – są zarówno Komisje Rewizyjne jak i Walne Zgromadzenie Członków, wypłaty na rzecz członków tych organów, dokonane zgodnie ze statutem, lub uchwałą podjętą w oparciu o statut wolne są od podatku dochodowego jako poniesione na cele statutowe Wydatki te nie są bowiem zaliczane do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 38 PDOPrU. W związku z tym, wpływają na zwiększenie dochodu Spółki. Ograniczeniem tym nie są objęte „ wynagrodzenia jak i inne wydatki ponoszone na rzecz członków zarządu, gdyż jest to organ zarządzający a nie stanowiący „.